1974 öncesinde “5 Mayıs Aya İrini Panayırı” olarak düzenlenen etkinlik, 1974’den sonra 14 Nisan Pazar günü ilk kez 1. Akdeniz Ayrelli Festivali adıyla gerçekleştirildi.

Akdeniz köylüleri 1974’ten sonra ilk kez yeniden bir festival düzenlemenin mutluluğunu yaşadı. Kuşkonmaz olarak da bilinen “ayrelli” bitkisinin en çok bulunduğu bölgelerden biri olan Akdeniz köyünde 1974 öncesinde “5 Mayıs Aya İrini Panayırı” olarak düzenlenen festival, bu yıldan itibaren Ayrelli Festivali olarak devam edecek.

Lapta Belediyesi, Akdeniz Muhtarlığı ve Akdeniz Köyü Kalkındırma ve Çevreyi Koruma Derneği (AKÇEV) işbirliğinde gerçekleştirilen festivalin açılışını, Başbakan İrsen Küçük yaptı. Küçük’le birlikte 39. Tümen Komutanı Tümgeneral İbrahim Yılmaz, Turizm, Çevre ve Kültür Bakanı Ünal Üstel, Girne Kaymakamı Gürkan Kara, Lapta Belediye Başkanı Fuat Namsoy, Akdeniz Muhtarı İbrahim Güren açılışta yer aldı.  Festivale, Maliye Bakanı Ersin Tatar, bazı milletvekilleri, AB Destek Ofisi Programlar Sorumlusu Alessandra Viezzer, Kadından Yaşama Destek Derneği (KAYAD) Başkanı Meral Akıncı, vatandaşlar ve köylüler katıldı. AB finansmanıyla KAYAD tarafından Akdeniz köyünde gerçekleştirilen  “Kadınlarla Gelişim Yolculuğu Projesi” programının sonuna gelinmesi nedeniyle de iki etkinlik birleştirildi. Festivalin açılışında bu konuda da konuşmalar yapıldı.

Lapta ve Tepebaşı İlkokullarının öğrencilerinin halk dansları ve modern dans gösterileri sunduğu festivalde, Kıbrıs’ta yaşayan yabancı bayanlardan oluşan “Kıbrıs Line Dance Society/Line Dancing Across Northern Cyprus” grubunun gösterisi ilgi ve beğeniyle izlendi.

Kıbrıs Müzik Yolcuları grubunun da konser verdiği festival boyunca “Agaerini’den Akdeniz’e” adlı fotoğraf sergisi ve çocuklara yönelik eğlenceler yer aldı. Ayrıca Akdeniz’in tarihi yerlerine rehber eşliğinde geziler düzenlendi.

Küçük : ‘Çalışkan köylüler’

1.Akdeniz Ayrelli Festivali’nin açılışında konuşan Başbakan İrsen Küçük, güzel ve sıcak bir yaz başlangıcı gününde Akdeniz köyünde olmaktan duyduğu mutluluğu ifade ederek, festivali düzenleyenleri kutladı.Küçük, Akdeniz’in çok özellikli ve tarihi bir köy olduğunu, Kıbrıs tarihinde ayrı bir yeri bulunduğunu belirterek, uzun yıllardır da çalışkan köylüleri ve tarımsal üretimleriyle öne çıktığını söyledi.

Ankara’da ziraat mühendisliği tahsilini tamamlayıp Kıbrıs’a dönüp üretime başladığında, ilk kavun-karpuz çekirdeğini Aya İrini (Akdeniz) köyünden aldığını hatırladığını ifade eden Başbakan İrsen Küçük, ayrellinin de ülkenin zengin bitki örtüsünü yansıtan bir ürün olduğunu kaydetti.

Üstel : Kıbrıs’ın güzel köylerinden biri

Turizm, Çevre ve Kültür Bakanı Ünal Üstel, Akdeniz’in, Kıbrıs’ın güzel köylerinden biri olduğunu vurgulayarak, Girne-Güzelyurt sınırındaki bu köyün, büyük zenginlikler barındırdığını belirtti.Akdeniz köyünün tarihi ve doğal güzelliklerine değinen Bakan Üstel, bakanlığının tanıtım çalışmalarında, Erol Akcan’ın “Ag Eiri’nden Akdeniz’e Yolculuk” adlı kitabından yararlandıklarını söyledi.

Caretta caretta kaplumbağalarının yumurtlama alanlarından olan Akdeniz sahillerinin AB projesiyle koruma alanı olduğunu belirten Ünal Üstel, özel ilgi turizmine yönelik çalışmalara da değindi ve orman yolları yapılacağını, önümüzdeki günlerde beldeyi ayağa kaldıracak değişik turizm projelerinin de hayata geçeceğini anlattı.Hem özel koruma alanı içinde hem de dışında bir takım çalışmalar yapılacağını kaydeden Ünal Üstel, film platoları ve butik otellerle bölgenin destekleneceğini bildirdi.

Viezzer : Proje bitse de köylüler devam ettirecek umudundayım

Festivalin açılışında konuşan AB Destek Ofisi Programlar Sorumlusu Alessandra Viezzer, AB’nin katkılarıyla KAYAD tarafından köyde uygulanan “Kadının Gelişim Yolculuğu Projesi”nin kapanış etkinliğinin de festivalle aynı anda yapıldığını belirtti.

2006’dan beri 320 milyon euro

AB’nin 2006’dan beri Kıbrıslı Türklere Kırsal Kalkınma Destek Programı çerçevesinde 320 milyon Euro verdiğini belirten Veizzer, kırsal alanda yaşam şartlarının iyileşmesi, ekonomik kalkınma ve kültürel gelişme amacıyla bu programa önem verdiklerini anlattı.

Veizzer, proje kapsamında Akdeniz köyündeki kadın ve erkeklere kendilerini geliştirme imkanı sağlandığını, bilgisayar ve İngilizce kursu verildiğini, böylece yeni iş olanakları yaratıldığını; çocuklar için günlük bakım merkeziyle de kadınların iş hayatına daha rahat atılmasının hedeflendiğini kaydetti. Alessandra Veizzer, proje bitse de köy halkının sahiplenip öğrendiklerini uygulayacağı ve projeyi sürdüreceği umudunu ifade etti.

Namsoy: ‘Örf ve adetlerini kaybetmeden korudu’

Lapta Belediye Başkanı Fuat Namsoy, bölge adına güzel ve anlamlı işler yapmanın mutluluğunu yaşadıklarını belirterek, Akdeniz Ayrelli Festivali’nin 1974 öncesi 5 Mayıs Aya İrini Panayırı olarak yapıldığını; bu yıl yeniden başlatırken KAYAD’ın projesinin bitimiyle festivalin bugün düzenlendiğini ancak bundan sonraki yıllarda 5 Mayıs’larda Aya İrini Panayırı ruhu katılarak devam edeceğini belirtti.

Namsoy, Akdeniz köyünün birçok kültüre ev sahipliği yaptığını, Caretta carettalarıyla özellikli bir kumsala sahip olduğunu; 1974 öncesi yerleşim birimi olarak örf ve adetlerini kaybetmeden koruduğunu vurguladı.

Natura 2000 Koruma Alanı da olan Akdeniz köyünün aynı zamanda SİT alanı olduğunu kaydeden Lapta Belediye Başkanı Fuat Namsoy, “Akdeniz köyümüz ayrellinin de ana yurdu olarak bilinir ve ayrelli köy halkının bir nevi geçim kaynağıdır” dedi. Namsoy, turizme ve sosyal kaynaşmaya katkı olan festivalin, gelecek yıllarda daha da güzel etkinliklerle sürdürüleceğini söyledi.

Akıncı : ‘Değişime hem kendilerini hem de çevrelerindekiler tanık oldu’

KAYAD Başkanı Meral Akıncı da konuşmasında, Nisan 2011 ile Mayıs 2013 arasında uyguladıkları Akdeniz’de Kadınlarla Gelişim Yolculuğu Projesi hakkında bilgiler verdi.Akıncı, AB finansmanıyla yapılan projenin, muhtarlık, kadınlar ve Lapta Belediyesi’yle birlikte yürütüldüğünü, Milli Eğitim Bakanlığı’ndan da destek gördüklerini anlattı.

Farkındalık ve kişisel gelişim konularında çalışmalar yaptıklarını belirten Meral Akıncı, potansiyellerinin azamisini kullananların, hayatlarındaki değişime hem kendilerinin hem de çevrelerindekilerin tanık olduğunu; toplumsal sorumluluk, özgüven, mesleki beceri, İngilizce ve bilgisayar kursları düzenlediklerini; köylülerin teknolojinin sunduğu olanaklardan yararlandığını söyledi.

Güren: ‘Amaç köyümüzün tanıtımı’

Akdeniz Muhtarı İbrahim Güren ise konuşmasında, festivali düzenleyerek köylerini tanıtmayı amaçladıklarını söyledi.

Üç tarafı orman, batısı da deniz olan Akdeniz’in doğal güzellikleriyle bir bütünlük sağladığını kaydeden Güren, 1974’ten sonra festivali ilk kez düzenlemenin gurur ve mutluluğunu yaşadıklarını vurguladı.